Boekentips

Kinderen kunnen je nog wel eens, onbedoeld, voor de gek houden. Zo heb ik wel eens meegemaakt dat een meisje van 3 een heel boekje van nijntje aan mij voorlas. Totaal verbaasd vroeg ik haar of ze kon lezen. Een simpele test met een ander boekje wees uit van niet. Ze had het nijntje boekje echter al zo vaak gehoord dat ze het helemaal uit haar hoofd kende!
Ook op het kinderdagverblijf merk ik vaak dat kinderen sommige boekjes (vooral de boekjes met simpele teksten op rijm) ook bijna helemaal mee kunnen praten. Ik maak er dan een spelletje van om ze steeds het laatste woord van een zin zelf te laten zeggen. Zo wordt voorlezen interactief, krijgen kinderen gevoel voor taal en ritme en leren ze gedoseerd luisteren en reageren!

Hieronder vind je boekentips met betrekking tot opvoeden en ontwikkeling, maar ook voorleesboeken voor jonge kinderen komen aan bod evenals thema-boeken.
Er zijn ontzettend veel boeken in deze categorieën. Onderstaand is slechts een greep hieruit. Wat vooral belangrijk is bij het lezen van een boek, is dat jij ermee doet wat voor jou op dat moment goed voelt. Opvoedboeken en boeken over de ontwikkeling van je jonge kind kunnen je het gevoel geven dat je het perfect moet doen en je een perfect kind moet hebben. Uiteraard is dit nooit de bedoeling van een dergelijk boek. Niemand is perfect en niemand heeft een perfect kind. Haal eruit wat voor jou op dat moment goed voelt. En realiseer je altijd: geen enkel kind ontwikkelt zich hetzelfde!

Voorlezen is net zo non-verbaal als verbaal!
Ook voor voorleesboeken geldt: doe ermee wat je wilt! Wees creatief en vertel je kind geen dingen waar je zelf niet achter staat. Lees een nieuw boekje eerst zelf een keer en pas zo nodig de tekst aan.
Tekst aanpassen of zelfs weglaten kan ook helpen als je wilt voorlezen bij hele jonge kinderen. Voorlezen heeft pas echt zin als kinderen zelf ook al een beetje kunnen lezen, wordt vaak gezegd. Deze stelregel komt voornamelijk voort uit het feit dat kinderen, als ze zelf nog niet kunnen lezen, ook nog niet zo'n grote woordenschat hebben. Dan kan het lastig zijn voor een kind om zijn aandacht er goed bij te houden als hij de tekst nog niet helemaal begrijpt. Het is daarom belangrijk dat je bij het voorlezen niet alleen maar letterlijk de tekst uit een boekje voorleest, maar, zeker met hele jonge kinderen, vooral samen naar de plaatjes kijkt. Vraag je kind wat hij ziet op het plaatje of vertel zelf wat je ziet. Gebruik woorden die je kind begrijpt. Ook kun je de tekst uit het boekje aanpassen aan wat je kind begrijpt. Vervang zo nodig een woord of zin.
Echter, ook woorden gebruiken die je kind nog niet kent, is geen probleem. Probeer hierbij wel uitleg te geven door naar het plaatje te wijzen of een gebaar te maken. Voorlezen bij jonge kinderen is net zo non-verbaal als verbaal!
Geniet daarnaast van het intieme moment van samen zijn!


Boeken over opvoeden

En als we nou weer eens gewoon gingen opvoeden
Gitty Feddema en Aletta Wagenaar
Een boek uit 1998, maar nog ongelooflijk up-to-date. Bepaalde opvoedprincipes verouderen niet. Dat hebben de schrijfsters van dit boek heel goed begrepen. In een boek dat ingaat op alle opvoed-onderwerpen die je je maar kan bedenken. Beschrijft de opvoeding vanaf de geboorte tot en met de basisschoolleeftijd.

Een gelukkige peuter!
Dr. Carol Valinejad
Een boek uitgegeven door m*o*m die meer opvoedboeken heeft uitgegeven. Dit boek gaat ervan uit dat je een gelukkig kind kunt 'maken'. Wat kun je allemaal doen om ervoor te zorgen dat je kind zo gelukkig en onbezorgd mogelijk opgroeit? Dit boek geeft alle antwoorden. Hier en daar misschien wat zwart-wit en niet altijd haalbaar, maar zeker de moeite waard om eens in te kijken.

Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding
Micha de Winter
Een boek in iets andere categorie dan bovenstaande. Geen opvoedtips of praktische handleiding, maar meer een pleidooi om mensen bewuster te maken van de rol van de opvoeding in de maatschappij. Het boek bevat 6 essays die de rol van de opvoeding beschrijven ten opzichte van democratie, humaniteit en vrijheid.


Boeken over ontwikkeling

Mensenkinderen!
Steven Pont
Dit boek mag in een dergelijk overzicht zeker niet ontbreken. Een boek dat goed en leesbaar beschrijft hoe de ontwikkeling verloopt in de eerste vier levensjaar van je kind. Alle ontwikkelgebieden worden aangedaan. Hoewel het geen opvoedboek is, kun je toch tussen de regels door wel wat opvoedtips lezen, evenals in het laatste hoofdstuk waar toch nog even expliciet wordt stilgestaan bij het opvoeden.

Praten doe je met z'n tweeën
Jan Pepper en Elaine Weitzman (originele schrijfster: Ayala Hanen Manolson)
Een boek oorspronkelijk bedoelt voor ouders met kinderen met een 'vertraagde taalverwerving'. Echter, het boek is uitermate geschikt voor alle ouders met jonge kinderen. Het beschrijft uitstekend hoe je het beste kan communiceren met je kind én hoe je je kind kan uitlokken tot verbale communicatie met jou.
Het boek wordt regelmatig gebruikt als lesmateriaal voor studenten pedagogiek.


Voorleesboeken

Nijntje
Dick Bruna
Alle boekjes in de Nijntje-serie spreken mij erg aan. De tekeningen evenals de teksten zijn simpel en zeer begrijpelijk voor jonge kinderen. Daarnaast zijn de teksten vaak op rijm, wat de boekjes leuk maakt om naar te luisteren én om voor te lezen.
Nijntje maakt dingen mee die herkenbaar zijn voor je jonge kind.
Geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 1.
(Uiteraard zijn de knisperboekjes van Nijntje al geschikt voor baby's.)

Bobbi
Ingeborg Bijlsma en Monica Maas
Ook een serie over het beertje Bobbi. Bobbi heeft een olifanten-knuffel 'Ollie'. Samen maken ze van alles mee. De teksten zijn op rijm en lezen erg makkelijk voor. De Bobbi-boekjes zijn leuk om voor te lezen (én na te spelen!) voor kinderen vanaf een jaar of 2.

10 kleine rubbereendjes
Eric Carle
Een boek gebaseerd op een krantenartikel wat de schrijver ooit las over een doos rubbereendjes die van een vrachtschip over boord waren gevallen. Eric Carle heeft voor elk eendje een eigen avontuur bedacht en op het laatste is er nog maar één eendje over. Dit eendje vindt een echte moeder eend, maar piept toch een beetje anders dan zijn 'broertjes' en 'zusjes'. Dat kun je horen op de laatste pagina.
Een heel leuk boek waarbij je kind ook nog een beetje tellen leert. Vanaf een jaar of 2.

De brandweerman
Liesbet Slegers
Een favoriet boek van veel peuters. Over de brandweer die een brand gaat blussen. Wat hebben ze allemaal aan? Wat hebben ze allemaal nodig? Op het einde van het boek sleept de brandweer ook nog even een boom van de weg. Dat is voor sommige kinderen wat verwarrend, maar kun je gerust weglaten!
Dit boek is vooral echt leuk voor de peuters vanaf 3 jaar.
(Liesbeth Slegers heeft nog meer kinderboeken geschreven over andere beroepen. Ook leuk!)

Naast de echte voorleesboeken, zijn boeken met veel (duidelijke) plaatjes die je kind en jij kunnen benoemen ook erg leuk. Deze boeken zijn er in verschillende vormen en maten. Heel simpel en wat ingewikkelder.
Een van mijn favorieten is:

Beestenboek
Joelle Jolivet
Een boek met wel 400 dieren. Groot, klein, dik, dun, in het water, op het land, in de lucht, dieren die je kent en dieren die je nog niet kent. Een boek wat nooit verveeld! Leuk voor vrijwel alle kinderen vanaf 1,5 jaar.


Boeken in een bepaald thema

Van alles twee
Martine Delfos
Martine Delfos schrijft therapeutische kinderboeken. De boeken gaan over thema's als adoptie, seksueel misbruik, echtscheiding, ADHD en angst. De boeken hebben simpele zwart-wit tekeningen die, ook zonder tekst, goed te begrijpen zijn door jonge kinderen. De boeken zijn bedoelt om voor te lezen aan je kind. Daarnaast staat op elke pagina een korte tekst voor de ouder.
Moeilijke thema's worden zo bespreekbaar en, voor zover dat kan, begrijpelijk gemaakt. Dit boek gaat over echtscheiding.

Wat zit er in je buik, mama?
Sam Lloyd
Een leuk 'flapjes-boek' over het krijgen van een broertje/zusje. Je kunt achter de flapjes kijken wat er in de buik van mama zit. Een aap? Een inktvis? Een baby natuurlijk! Dit boek maakt het abstracte begrip 'zwanger' concreet voor je jonge kind.

Hoi, naar school!
Vivian den Hollander en Dagmar Stam
Heel lang ben ik op zoek geweest naar een goed voorleesboek over 'naar school gaan'. Dit boek bevat relatief veel tekst, maar vertelt daarmee wel een volledig verhaal over de aller eerste schooldag. De spanning die daarbij komt kijken, wat er allemaal mee moet in de rugtas, het maken van vriendjes en vriendinnetjes én wat er gebeurt op een dag in de klas. Het boek is een mooie aanvulling op de schoolvoorbereiding!

Nijntje - Bobbi
Dick Bruna - Ingeborg Bijlsma en Monica Maas
Uiteraard zijn er in deze serie ook boekjes over verschillende thema's. Verjaardag, angst, het krijgen van een broertje/zusje, naar school gaan. Thema's die spelen in het leven van je jonge kind.