Spelenderwijs opvoeden
Kind (2,5) probeert de schoenen van een pop aan te doen, maar dat lukt niet en hij zegt: "Kan niet!" Een ander kind (3) ziet dit en zegt zuchtend: "Kan niet, bestaat niet! Ga maar nog een keer proberen!"
Het thema van de opvoedweek (7-13 oktober) dit jaar is: 'Word spelenderwijs!' Een mooi thema, met een mooie boodschap, die wat mij betreft vooral neerkomt op: 'heb vooral plezier in het opvoeden!'
Als je deze blog leest, krijg je wellicht het gevoel dat opvoeden altijd een zwaar onderwerp moet zijn, waar je veel over moet praten en veel over moet nadenken. Soms is dat natuurlijk ook wel zo, maar dat betekent niet dat opvoeden niet ook heel leuk is! En bovendien kun je het jezelf soms best een beetje makkelijker maken door het opvoeden te zien als iets dat je spelenderwijs samen met je kind beleeft.
In deze blogpost wil ik je laten zien hoe je plezier kan hebben bij het opvoeden en hoe je samen met je kind opvoedt. Kortom, spelenderwijs opvoeden!
Kijken naar je kind
Als we het hebben over spelenderwijs opvoeden en dus ook spelenderwijs leren, al spelende 'wijs' worden, dan zijn onze kinderen het beste voorbeeld voor ons. Zij kunnen als geen ander door te doen, leren. Sterker nog, in de eerste levensjaren is dit zo goed als de enige, en in elk geval de belangrijkste, manier van leren. Leren door te doen, leren door te spelen en te ontdekken. Soms met vallen, maar altijd ook met opstaan.
Als wij op een meer speelse manier willen leren en opvoeden, hoeven we dus niet ver te zoeken naar een voorbeeld. Kijk naar je kind!
Hoe speelt je kind? Hoe leert je kind? Wat doet je kind als iets niet lukt? Het eerste wat ons wellicht opvalt als we kinderen tijdens hun spel observeren, is dat jonge kinderen twee prachtige eigenschappen hebben (die wij helaas vaak een beetje kwijt zijn geraakt). Ze zijn heel erg nieuwsgierig en heel vindingrijk en creatief!
Kinderen willen veel leren en veel begrijpen. Dit maakt dat ze soms lange tijd achter elkaar kunnen blijven proberen om de schoenen van een pop aan te krijgen. Ook wij als ouders zijn ons bewust van het feit dat kinderen vooral leren door te doen. Hoe vaak zeggen wij niet tegen een kind die 'opgeeft': 'Blijven proberen!' (Misschien dat daarom het kind in het voorbeeld hierboven dat ook gelijk zegt?)
En dat is ook een prima manier. Juist door te proberen worden kinderen zo vindingrijk. Én komen ze bovendien nog al eens met een andere oplossing dan die wij zelf hadden aangedragen als we hadden geholpen.
Spelen en spelenderwijs ontdekken zit in onze genen. En niet alleen in die van ons. Ook bij veel dierensoorten zien we dat spelen de eerste levensjaren de belangrijkste manier van leren is. Vooral de echte jagers, zoals tijgers, leren door te spelen met hun broertjes en zusjes hoe ze een prooi kunnen vangen.
Ook onze kinderen leren door te spelen met elkaar wat sociaal wenselijk gedrag is, wat een ander fijn vindt en wat niet en hoe ze dingen samen kunnen doen.
Heb je ook wel eens gekeken hoe je jonge kind omgaat met andere (jonge) kinderen in zijn omgeving? Op welke manier leren ze van elkaar? Het kan ontzettend leuk en leerzaam zijn om hier eens even echt voor te gaan zitten en kijken: kijken naar je kind.
Inleven in je kind
Naast het observeren van je kind en leren van zijn speelse manier van ontdekken, kan je je ook meer 'inleven' in je kind. In mijn blog probeer ik de waarde hiervan zo veel mogelijk naar voren te laten komen. Weten waarom je kind zich gedraagt zoals hij zich gedraagt. Weten wat je kind ervaart. Proberen te begrijpen hoe een bepaalde situatie is voor je kind. En erover praten met hem als hij oud genoeg is om hem nog beter te begrijpen.
Uiteraard kunnen we niet in het hoofd van ons kind kijken en is praten met je kind op hele jonge leeftijd nog niet mogelijk. Wel zijn er andere manieren om zelf (een beetje) te ervaren wat je kind ervaart.
Kijk bijvoorbeeld eens waar de box staat in huis. Ga op die plek (of ernaast) op de grond liggen en kijk omhoog. Wat zie je? Dit is ook wat je kind ziet als hij in de box ligt. Wat ervaar je nu? Wordt je hier rustig van of juist niet? En wat zou je doen als je nu iets wilt pakken wat buiten je bereik ligt en je kan alleen je armen en benen bewegen? Leef je in en ervaar hoe het voor je baby is om in de box te liggen.
Het inleven in je dreumes of peuter gaat eigenlijk net zo. Wat doet je kind? Doe dat ook! Als je kind aan tafel zit te kleuren, ga er dan gezellig bij zitten en pak ook een kleurplaat. Als je kind een fantasiespelletje speelt, speel mee! Welke 'problemen' kom je tegen en hoe los je die op? Wat als je dokter wilt spelen en je hebt geen stethoscoop?
Op deze manier stimuleer je jezelf om net zo creatief te denken als je kind en ervaar je hoe je kind leert door te doen.
Samen met je kind: spelenderwijs opvoeden!
Van meedoen met je kind en ervaren hoe je kind de dingen beleeft, is het nog maar een kleine stap naar 'samen met je kind'. Meespelen, betekent samen spelen. Houd je niet in, maar doe mee met de gekke fantasieën van je kind. Wil hij dat je een auto met een slurf tekent? Zeg dan niet: 'Nee, dat kan niet.' Maar. vraag je kind waar de slurf dan moet komen.
En als je meespeelt met je kind, ben je vrijwel automatisch ook aan het opvoeden tijdens het spelen. Je leert hem de regels van met elkaar omgaan en van 'goed' en 'fout'; dit mag wel en dit mag niet. Probeer in een situatie van 'spelenderwijs opvoeden' het opvoeden ook vooral niet alleen te doen, maar samen met je kind. Ervaar samen waarom sommige dingen niet mogen of niet fijn zijn. Overleg met je kind, praat met je kind, ervaar met je kind, speel met je kind. Maak samen een treinbaan en ervaar de frustratie als het ene stukje maar niet aan het andere stukje past. Zie wat dit met je kind doet en grijp in als zijn gedrag buiten jouw grenzen valt. Laat hem, spelenderwijs, zien wat je wel van hem verwacht en zoek samen naar een oplossing voor de situatie.
En bovenal: geniet ervan! Vier samen de successen die je boekt en ervaar dat spelenderwijs opvoeden heel leuk kan zijn!
Wil je dat ik een keer bij jou thuis kom om je hierbij te coachen? Dat kan! Kijk op www.parentingcompany.nl!
